عنوان برنامه: پیمایش خط الرس کمان کوه،سرماهو ،یخچال و آزاد کوه
سرپرست : رسول ایمانی
تهیه کننده گزارش : رسول ایمانی
تاریخ اجرا : 22-94/03/21
جلو دار: رسول ایمانی
عقب دار:حسین رضائی
اسامی حاضرین: قدرت ا .. نعمتی،جمشید مهر آور،حسین رضائی ،پیمان امیری ،رسول ایمانی ،اکرم خالصی و مهشید الماسی
مسیر دسترسی به منطقه صعود( مسیر رفت از روستای وارنگه رود) : کیلومتر 80 جاده کرج – چالوس ، دو راهی دیزین ، کیلومتر 3 جاده دیزین ، جاده وارنگه رود در سمت چپ (بطول 3 کیلومتر) در ارتباط با رودخانه وارنگه رود باید گفت رودخانه وارنگه رود از دامنه های غربی ارتفاعات پالون گردن ( آبخیز مشترک رود خانه لار و کرج ) وارتفاعات رستم چال ( آبخیز مشترک ریز آبهای رودخانه هراز و کرج ) سرچشمه گرفته و پس از عبور از روستای وارنگه رود تقریباٌ در ۳ کیلومتری جنوب این روستا پس از عبور از زیر پل جاده ارتباطی( ولایت رود – دیزین ) با رودخانه ولایت رود یکی شده و رودخانه کرج را تشکیل می دهند . ماهی قزل آلای خال قرمز از ماهیان بسیار با ارزش این رودخانه سرد آبی است
مسیر دسترسی به منطقه صعود( مسیر برگشت از روستای کلاک بالا) : جاده کرج – چالوس (کیلومتر تقریبی 110) ، پل زنگوله، کیلومتر 40 جاده یوش – بلده ، سه راهی روستای میناک به سمت راست ، روستای کلاک بالا
توپوگرافی قله : مجموعه قله های خط الراس به نام های کمانکوه (4250 متر) ، سرماهو(4165 متر) و یخچال(4194متر) در ناحیه البرز مرکزی و در کنار دشت کمانکوه قرار گرفته است . این خط الراس از سمت غرب با سوتک بزرگ قله کمانکوه آغاز شده و در ادامه از سمت شرق به ترتیب به قله های سرماهو و یخچال و کهنو منتهی می شود. از قله یخچال با دو مسیر مختلف ، از سمت جنوب شرقی به قله های نرگس و پالون گردن و از سمت شمال شرقی به قله منفرد و زیبای آزادکوه می رسد.
پوشش گیاهی منطقه : منطقه از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است. گیاهانی همچون شبدر وحشی - بوک ( به زبان محلی ) - ترشک - بومادران - - گرز- کلیک ( گل رز زرد بسیار خوش بو که با آن مربا درست می کنند ) . کرزنگ ( که برای بیماری قند می گفتند خوب است )- جعفری وحشی و یا طبیعی - شوید وحشی - قارچ های بسیار بزرگ خوراکی - گلپر ( گلپر های این دره در خرداد ماه با ارتفاع نزدیک به یک متر و 40 سانت رشد داشتند)،گل گاو زبان / گیاه بادهنک/کتیرا/خاک شیر که مصارف دارویی دارند .و گیاهانی همچو والک / پونه/خشخاش وحشی /عصا/لانگوش یا همان قارچ وحشی /ترشک/ولیک/کلیک/هلرک/که مصرف خوراکی دارند..
پوشش جانوری : منطقه کاملا حفاظت شده و بیشتر پستانداران وحشی در فصول سرما یافت میشود چراکه در تابستان رفت و آمد زیاد است و حیوانات سعی دارند مخفی باشند. از جمله حیوانات شغال/ روباه/ خرس / خوک/گرگ/بزکوهی/خرگوش و پرندگانی همچون گنجشک / کبک/کلاغ/ شانه به سر/عقاب/مرغ و خروس خانگی عقاب /ورده میباشند.
وضعیت آنتن دهی موبایل : در منطقه هیچ کدام از اپراتور های نسل اول تا سوم دارای آنتن دهی نمی باشند اما در قله کمان کوه و گردنه چورن و آزاد کوه آنتن بویژه برای همراه اول وجود دارد
وضعیت آب در منطقه : آب مصرفی در طول مسیر بوفور یافت شده ،وجودچشمه های متعدد از ویژگی های این منطقه است. از مسیر دشت کمان کوه تا گردنه چورن و تا قله آزاد کوه دسترسی به آب وجود ندارد بنابراین بهتر است آب مصرفی برای صعود از دشت کمان کوه تا آزادکوه در همان ابتدای دشت تهیه گردد.
موقعیت های مناسب جهت کمپینگ و استراحت : در مسیر وارنگه رود تا دشت کمان کوه می توان در دره شیر کمر ،محیط بانی ،گردنه سوتک و دشت کمان کوه که در تمام این نقاط دسترسی به آب آشامیدنی وجود دارد برای شب مانی استفاده کرد
نیاز به انجام کار فنی : صعود به قله کمان کوه نیازمند درگیری با سنگ و فرود از گردنه بین سرماهو و یخچال مستلزم عبور از یخچال با شیب تند است.
مسیر صعود قله کمان کوه
تابستان: مسیر رایج و تابستانی برای صعود به این قله، از دره وارنگه رود است. که می تواند از سوتک بزرگ و یا دشت کمان نیز این مسیر را صعود کرد.
شرح گزارش برنامه :
بنا بر سفر بود، این بار، می خواستیم آزاد شویم، رها از هر چه که روحمان را در بند خود می کرد... تقدیر روزگار و تقویم باشگاه کوهنوردی شقایق این بار برایمان سفر به خط الرس کمانکوه ،سرماهو،یخچال و آزاد کوه از سلسله جبال بلند البرز مرکزی را رقم زد. قله‌ی که در دیار مردان بزرگی همچون آیت ا... علامه محدث نوری، شیخ فضل ا... نوری، استاد غلامحسین بنان و نیز شاعر توانای این خطه و پدر شعر نو، علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج واقع شده است.
با نگاه به پیش بینی های سایت های مختلف در طول هفته گواه این بود که روز پنجشنبه با بارش مواجهه خواهیم بود بنابراین تجهیزات مناسب بارش و هم چنین تجهیزات صعود از یخچال از الزامات برنامه بود .چندین سناریو برای این برنامه با توجه به شرایط طراحی شده بود اما وجه مشترک همه سناریو ها رسیدن به دشت کمان کوه قبل از ساعت 16 بود بنابراین برای تحقق این سناریو ها سرعت گام برداری در مسیر های با شیب نرمال بالاتر از پیش بینی ذهنی افراد بود هر چند همکاری و همدلی همنوردان در این زمینه با توجه به کوله های سنگین ستودنی بود.
طبق برنامه در ساعت 5:30 از مسجد جامع کرج به سوس روستای وارنگه رود حرکت کردیم در ورودی روستا دیدن استاد بزرگ جامعه کوهنوردی ایران زمین ،سرکار خانم پروانه کاظمی و گفتگوی با او باعث شعف و افزایش انگیزه همنوردان شد در ساعت 7:50 دقیقه به سوی دره شیر کمر با سرعتی بالا و هماهنگ راهی شدیم طبق برنامه ریزی قبلی محل صبحانه دره شیر کمر بود در گذر از این مسیر رودخانه هر جا را که نگاه کنید، آب ،سر سبزی دره و درخت می بینید و صدای باد را می شنوید که گویی برای گیاهان و گلها لالایی می خواند و آنها را با دستان خود نوازش می دهد طبیعت در این مکان به اندازه ای مطلق است که صدای ابدیت در گوش آدم طنین انداز می شود. زیبائی های مسیر زمان را گویی کوتاه می کند ما بین پل فلزی و دره شیر کمر یک چشمه وجود دارد هم چنین یکی از مسیر های صعود قله سنگی سرخاب نیز در اینجا واقع است در ساعت 9 به دره شیر کمر رسیدیم .که این مسیر با درختان بید و یک چشمه در کنار رودخانه کاملا مشسخص است مسیر مستقیم رودخانه به سوی دره میان آب و دریاچه خلنو و قلل خلنو ،تیغه های ژاندارک و برج منتهی می شود و مسیر سمت چپ به سمت محیط بانی و قلل خرسلک و سوتک کوچک و بزرگ.
در مسیر دره شیر کمر و در امتداد رودخانه چندین چشمه با آب نسبتا فراوان دیده می شود بویژه چشمه ای که در نزدیگی گوسفند سرا است که با سنگ چین خاصی مشخص شده است که یکی از مطمئن ترین مکان ها برای برداشت آب است و همچنین منظره های بدیع و گونه های مختلف گیاهی و فراوانی کم نظیر آنها و رنگهای متنوع و دلنشین آنها که ذهن خیالپرداز انسان را بسوی نقشواره های زیبای بهار پرواز می دهد و سختی مسیر وطولانی بودن راه را تا حد زیادی از ذهن انسان می برد. نکته ای که باید در اینجا بدان اشاره کرد این است که بدلیل حفاظت نسبی منطقه توسط محیط بانی منطقه از پوشش گیاهی نسبتا غنی و مناسبی برخوردار است و گونه های مختلف گیاهی در آن دیده می شد.
با هماهنگی و پیوستگی مشخصی بدون توقف های بیجا و با توجه به طولانی بودن مسیر در این دره پر پیچ و خم که به یکباره ارتفاع می گیرد به حرکت ادامه می دهیم در داخل دره چند بار از داخل رودخانه عبور کرده و مسیر خود را در سمت چپ و راست رودخانه تغییر می دهیم و ساعت 11:45به محل محیط بانی می رسیم در این محل یک اتاقک فلزی بچشم می خورد که قفلی بر روی آ ن زده شده است و در کنار آن سنگ نوشته ای به یاد آیدین همنورد جوان که در قله برودپیک جاودانه ماند مشخص است .در ضمن اینکه چشمه زیبای این محل و چشم انداز دل نشین آن همه اعضا را بشوق می آورد و گلهای زرد وحشی و مناظر زیبا انسان را بیشتر دلتنگ تر می کند چرا که دل کندن از این همه زیبایی و تصمیم برای ادامه مسیر سخت است هم چنین در سمت راست محیط بانی قله خرسلگ دیده می شود.
بعد از توقف کوتاه 10 دقیفه ای و گرفتن چند عکس به سوی گردنه سوتک ادامه مسیر می دهیم به گردنه سوتک که می رسید در روبه رویمان قله های زیبای سوتک بزرگ،کمان کوه،سه چال و سکه نو خودنمایی می کنند. در حالیکه هنوز منظره ای از قله زیبای آزاد کوه مشاهده نکرده ایم این ۴ قله زیبا و بویژه کمان کوه با ابهت ویژه و منحصر بفرد خو د نظر ما را بخود جلب کرده است. در گردنه سوتک چشمه ای وجود دارد که زیرش یک وان فلزی کار گذاشته اند که معمولا اگر بارش ها مناسب باشد در تمام فصول آب وجود دارد استراحت کوتاهی می کنیم و به سمت دشت کمان کوه ادامه مسیر می دهیم در بالای سر ما جلوه ابری آسمان و مسحورکننده‌ای از ابرهایی بود که تجمع و تراکم ِدلنشین‌شان و اشک های که به صورت قطرات در مسیر ،صورتمان را نوازش می کرد و در پایین مان، سبزی زمین و عطر گلها و هیجان تیم برای رسیدن به دشت قدم های تیم را دلپذیر می ساخت کمی جلوتر از گردنه سوتک آزاد کوه در جهت شمال نمایان می شود همان شاهزاده قلل ایران. به شاهزاده که نگاه کنی، گویی به شمال می نگرد با چشمانی غم بار و پر غرور...درست جایی که دریایی از ابر آن را پوشانده و احساس رهایی وصف نشدنی به تو هدیه می دهد. شاهزاده را که نگاه کنی یاد این جمله در ذهن تداعی می شود ، "کوه ها با همند و تنهایند، همچو ما باهمان تنهایان..." دل کندن سخت بود و بایستی می رفتیم.
سرعت تیم زیاد بود از طرفی هوای ابری و بارش نم نم باران من را به یاد اندرزی می انداخت که بزرگان گفته بودند در کوهستان هنگام خرابی هوا جلوتر نروید و برگردید اما پاسخی که در ذهن خود به این اندرز می دادم این بود می گفتم نگران نباش تا قله بیشتر نمی رویم و بر می گردم این افکار از ذهنم می گذشت و ادامه مسیر می دادیم تا اینکه در ساعت 14 خود را در دشت زیبای کمان کوه یافتیم یک ساعت برای برپائی چادر و ناهار زمان تعیین شد و ساعت 15 زمان حرکت به سوی کمان کوه اعلام شد دوستان مشغول ناهار بودند اما مسیر یخچالی و برف های انبوه و دهلیز های خطرناک خاطرم را مشوش کرده بود و اینکه از کدام مسیر بایستی صعود را شروع کنیم از مسیر یخچال ،سرماهو یا کمان کوه ،با نگاهی به منطقه و یخچال ها مسیر صعود را کمان کوه و مسیر فرود را گردنه یخچال و سرماهو تعیین شد دامنه های شمالی یخچال سرماهو و کمان کوه کاسه بزرگی را بوجود می آوردند.برفچال عظیمی درون این کاسه در ارتفاع ۳۷۰۰ تا ۳۹۰۰ متری دیده می شود. در فصل ذوب برفها برکه ای به نام برکه کمان کوه در پای این برفچال درست می شود.
دو نفر از همنوردان برای شناسایی مسیر کمی جلوتر حرکت کردند مسیری انتخاب شد که کمترین درگیری با یخچال و دهلیز های برفی داشته باشد بعد از پیمایش حدود یک ساعتی چند مسیر برای صعود جلویمان بود مسیر غیر نرمال که فاقد برف بود اما درگیری با سنگ داشت انتخاب شد مسیری کوتاه که با حمایت همنوردان سختی آن آسان می شد در ساعت 17:10 دقیقه به قله زیبای کمان کوه رسیدیم در بالای سرمان چند عقاب در پرواز بودند گویا آنها صعود ما را تبریک می گفتند بعد از مراسم قله میزان آب آشامیدنی افراد و توانایی جسمی آنها بررسی و تصمیم به صعود به سمت قله سرماهو با فاصله 950 متری گرفته شد در نزدیکی قله برف های سفیدی بود از آنجا که آب مصرفی بسیار کم بود و در بخشی از مسیر با کنار زدن برف ها برای اصمینان بیشتر ظرف های پر از برف شد که در ادامه شاید کار گشا باشد در ساعت 18:15 به قله سرماهو رسیدیم.
در طی پیمایش خط الرس بارش متناوب برف را شاهد بودیم و با برپایی مراسم قله و گرفتن عکس به سمت قله یخچال راهی شدیم بعد از رسیدن به گردنه یخچال و سرماهو که نشان ْآن وجود مسیر شن اسکی و سقوط سنگ های بزرگ است استراحت کوتاهی کردیم و کوله ها را در گردنه گذاشته و به سوی قله یخچال سرازیر شدیم قله ای که شیب آن به نظر زیاد به نظر می رسد در ساعت 19:10 دقیقه به قله یخچال رسیدیم بعد از مراسم قله به گردنه برگشته و بعد از استراحت کوتاهی از مسیر گردنه شروع به بازگشت نمودیم مسیری که در ابتدا شن اسکی بود اما کاسه مرکزی که حاصل تجمیع یخچال های سه قله بود رسیدیم هر گونه خطا در این مسیر را با سقوط و احتمال آسیب شدید همراه می کرد برای عبور از این مسیر با فاصله های ده متری و همه کلنگ بدست یک مسیر تراورسی انتخاب شد که با توجه به هوش و دانش اعضای تیم این مسیر براحتی پیمایش شد و تا اینکه به مرکز کاسه یخچالی رسیدیم که پس از استراحت کوتاه و گرفتن عکس بسوی چادر ها روانه شدیم در ساعت 20:15 دقیقه به کنار چادر ها رسیدیم که دوستان با دیدن استاد پروانه کاظمی و گفتگوی مختصر و گرفتن عکس یادگاری صعود روز اول را به پایان رساندند. برنامه روز دوم با مشورت با اعضا تیم صعود به آزاد کوه بود. که همنوردان در ساعت 7 صبح برنامه حرکت به سوی آن را داشتند .از نکات قابل توجه در شب بارش یک ساعتی باران بود که از ساعت 23 شروع شد .
روز دوم :صعود به آزاد کوه
آزاد کوه با ارتفاع 4390 متر از سومین قله بلند البرز مرکزی و در مسیر جاده کرج – چالوس واقع در استان مازندران می باشد. دلیل نام‌گذاری آن به آزاد کوه این است که این کوه به صورت مخروطی بوده و با ارتفاعات اطراف ارتباط ندارد. به آزاد کوه "شاهزاده گردن کج" هم میگویند و علت آن متمایل بودن کوه به سمت شمال است.صعود به آزاد کوه کار فنی و تکنیکی ندارد و در هنگام صعود در تابستان نیاز به استفاده از وسایل فنی نیست. صعود به این کوه در زمستان آسان نیست زیرا خطر ریزش بهمن وجود دارد. آزاد کوه بنا به شکل خاص قله و صخره های 500 متری که از سه جهت به پایین ره یافته اند به راستی آزاد است و تنها از طریق گردنه 3800 متری جنوبی (چورن) به رشته کوه البرز متصل است
بعد از برداشت آب و خداحافظی با قلل صعود شده به قصد رسیدن به آزاد کوه و روستای کلاک که مقصد برنامه بود در ساعت 7 صبح شروع به حرکت کردیم بارش باران شبانه ،آسمان صاف و دیدن برف آب های که برای پیوستن به برکه کمان کوه به سرود رهائی بخش آبها دل می سپارند و در مسیرشان ازهمه می گذرند حتی از سنگ ترین سنگها تا به عمق برسند و آرام گیرند. ما نیز برای تحقق رویاهایمان به ندای قلبمان گوش کردیم و به آب اقتدا کردیم و گذشتیم از همه سختی ها تا به آزادکوه این شاهزاده زیبا سلامی بکنیم
قله ای زیبا که درهمسایگی ی خورشیدقرارداشت و بدون ترسی از خستگی رهسپار این قله بودیم چرا که مسافرآفتاب بودیم که نقابی برچهره ندارد و به شوق دیدارش ازیال ها آهسته آهسته بالا می رفتیم تا در ساعت 9 خود را به گردنه چورن یافتیم کوله ها را در گردنه چورن گذاشته و با کوله حمله و برداشتن آب و تنقلات مختصر در ساعت 9:30 دقیقه به سوی قله آزاد کوه روانه شدیم مسیر زیگزاگی و سنگی روبه شمال و صدای باد که در گوشمان می پچید انگار آزاد کوه ما را به می برد براستی کوه جائی است بین مرگ و زندگی که ما سال ها است به آن پناه برده ایم می گذشتیم از صخره ای به صخر های ،از سنگ روی سنگ تا مشتاقانه برای بوسیدن آزاد کوه برسیم لحظه دیدار در ساعت 11:15 دقیقه محقق شد.
همه خوشحال از رسیدن به آفتاب و شاهزاده بودند در قله آزاد کوه به یاد شهدای کوهستان و بزرگان انسانیت یک دقیقه سکوت کردیم و بعد از گرفتن عکس و استراحت مختصر در ساعت 11:45 دقیقه به سمت گردنه چورن راهی شدیم با عبور از مسیر شن اسکی ها و مدیریت زمان در ساعت 12:30 به گردنه رسیدیم و با برداشتن کوله به سمت روستای کلاک روانه شدیم در ساعت 13:40 دقیقه به محلی که امکان برپایی چندین چادر وجود داشت و مکان مناسبی برای شب مانی بود رسیدیم که برای صرف ناهار و استراحت تا ساعت 15 توقف داشتیم سپس بعد از عبور از دره و چندین بار گذر ار زودخانه در ساعت 17 به روستا کلاک بالا رسیدیم .مسیر زیبای یوش – بلده آنچنان ما را مسحور خود کرده بود که نمی توانستیم از زیبائی های آن بگذریم به ناگاه چندین بار در طول این مسیر توقف کردیم جاده ای زیبا با خاطره ای دل انگیز و ابر های که در دامن کوه برقص در می آمدند و ما را نیز برقص . با عبور از جاده و رسیدن به پل زنگوله به جاده زیبای چالوس رسیدیم در نهایت در ساعت 21به سمت کرج بازگشتیم. نه خسته از راه، که دلتنگ آن همه مهربانی که دیدیم...
