گزارش صعود به قله سبلان
ارتفاع قله: 4811 متر تاریخ اجرا : 12~97/05/10
طول مسافت طی شده از جانپناه شمال شرقی : 11.04 کیلومتر
مدت زمان طی شده برای صعود و فرود: 9.40 ساعت
سرعت متوسط: 1/2 کیلومتر در ساعت
مسئول فنی: شهاب امانی
راهنما: مهناز امیرهمایون- شهاب امانی
گروه عکاسی: رضا روشن زاده- رضا ساغروانی
پشتیبان برنامه: میثم مهدی
تهیه کننده گزارش: زهرا سعیدنیا
شرکت کنندگان:
اعضا باشگاه شقایق: مهناز امیرهمایون- رضا روشن زاده- شهاب امانی- محمد تبدل- حمید رفیعی- حمید روشنی- رضا محمدزاده- بابک نیک فر- نسیم میرزایی- زهرا سعیدنیا
اعضا مهمان: رضا ساغروانی- نسرین چارلنگ- شهرام شاهمرادی- محمدحسن طاهری- رضا توانگر- محمد حیدری- نسرین چارلنگ- فائقه محسنی- لیلا شاکرمی- محسن گرایی- مهدی وفایی- مهناز گرشاسبی- بهاره حاج قلی- پونه وکیلی- ناهید منصوری
سرقدم: شهاب امانی
میان دار: محمد تبدل
عقب دار: رضا روشن زاده
(Trail مسیر در سایت www.wikiloc.com قابل مشاهده می باشد)
مسیرهای صعود:
به صورت کلی برای صعود به سبلان سه مسیر وجود دارد:
1- مسیر شمال‌شرقی (مسیر رایج)، که از آبگرم شابیل واقع در جنوب شهر لاهرود در جاده اردبیل به مشکین‌شهر آغاز میشود و با عبور از پناهگاه به وسیله یال شرقی به قله میرسد. مسیر پناهگاه تا قله کاملاً پاکوب بوده و مشخص است و در بیشتر قسمت‌های آن پرچم‌های راهنما وجود دارد.
2- مسیر غربی، که از پای دریاچه قره گل شروع میشود و پس از گذر از هرم چال و یخچال عظیم هرم به جانپناه غربی و سپس قله سبلان میرسد.
3- مسیر جنوبی، که از سمت جنوب قله آغاز میشود و در نزدیکی قله به وسیله یال شرقی به قله منتهی میشود. در این مسیر جان‌پناهی وجود ندارد. این جبهه سخت‌ترین راه صعود به این قله میباشد که از سنگ‌های بزرگ تشکیل شده‌است. پیست اسکی آلوارس که یکی از
مجهزترین پیست‌های اسکی ایران است در این مسیر قرار دارد.
فصل صعود:
بهترین زمان صعود ماههای تیر، مرداد و اوایل شهریور است. در ماههای دیگر سال بدلیل حجم برف بسیار زیاد منطقه اردبیل و سبلان و باد شمال زمستانه، دسترسی به جانپناه شرقی و غربی با برفکوبی سنگین و بارکشی زیاد خواهد بود. صعود زمستانه به سبلان از صعود های شاخص به حساب می آید.
درباره سبلان:
سبلان (ترکی آذربایجانی: ساوالان)، سومین قله بلند ایران به ارتفاع ۴۸۱۱ متر یک کوه آتشفشانی غیرفعال که در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین‌شهر در بخش لاهرود قرار دارد و به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است. برای این کوه عظیم ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر پهنا تخمین می‌زنند و سطحی که به وسیله آن در آذربایجان قرار گرفته نزدیک به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع است.
سبلان متشکل از سه قله اصلی به نامهای سلطان (با ارتفاع ۴۸۱۱ متر)، کسری (با ارتفاع ۴۵۰۰ متر) و هرم (شامل هرم ۱، ۲ و ۳) (با ارتفاع ۴۶۰۰ متر) و قلل کوچک جنوارداغی، قزل بره (شمالی و جنوبی) و … می باشد که در ایام سرد سال پوشیده از برف و یخ و در ایام گرم دارای یخچالهای دائمی هستند.
در جبهه غربی قله سلطان و در کنار جانپناه، سنگی به شکل عقاب قراردارد که در طول زمان به نماد سبلان تبدیل شده‌است. این قطعه سنگ به شکل عقابی است که نشسته و سر را به سوی شرق چرخانده‌است. در مسیر صعود از یال شرقی (پناهگاه) سنگهایی به شکل روباه، کبوتر کاکلی و شاه و ملکه وجود دارد که در مسیر پرچم‌های راهنما وجود دارند.
دریاچه قله کوه سبلان، که یکی از بی نظیرترین دریاچه های جهان از نظر قرار گیری در نوک قله می باشد، در دهانه آتشفشانی قله سلطان سبلان به صورت بیضی شکل به ابعاد ۱۴۰ در ۸۰ متر با سطح آب ۲۵ متر از لبه جنوب قرار دارد. دیواره های عظیم سنگی محوطه دریاچه را پوشش داده اند. قسمت جنوبی این دریاچه تقریبا در تمامی ایام سال دارای برف و یخچال است. آب آن تنها از طریق ریزش برف تامین میگردد. و موجود آبزی در آن مشاهده نمی‌شود. به استثنای فصل تابستان ( از اواسط تیر تا اوایل شهریور ) آب دریاچه در تمام فصول سال یخ بسته و منجمد است. درجه حرارت آب از درجه حرارت محیط تبعیت می‌کند و این امر نشان میدهد که آتشفشان سبلان، فعالیت حرارتی ندارد. عمق دریاچه در کناره‌های آن بسیار کم و در اواسط آن زیاد است و چنین به نظر میرسد که آبگیر دریاچه به شکل قیف میباشد.
شیروان دره به عنوان دومین ژئو پارک خاورمیانه، دره ای است عمیق و عریض، که حدودا در ۲۰ کیلومتری جنوب شهرستان در بخش مشگین شرقی و در نزدیکی شهر لاهرود، در دامنه سبلان واقع شده است، ارتفاع سطح آن از دریا ۲۲۰۰ متر و مساحت آن ۷۵ کیلومتر مربع برآورد شده است. طول این دره از حوالی شهر لاهرود تا آبگرم شابیل به بیش از ۳۰ کیلومتر می رسد. این زیستگاه محل زندگی دائمی وحوش متعددی چون خوک، روباه، گرگ، قوچ و میش، خرس قهوه‌ای، کبک، قمری و تعدادی پرندگان مهاجر میباشد. بریدگی ها و دیواره‌های صخره‌ای شیروان دره، چشم انداز ویژه‌ای به این منطقه بخشیده است. سنگها در آن به صورت تندیس هایی دیده می‌شوند که انسان فکر می‌کند هر کدام با دستان هنرمندی با ذوق تراشیده شده است. این منطقه از لحاظ شکل ظاهری و ساختار صخره ها، شباهت بسیاری به صخره های جزیره ماداگاسکار در شرق آفریقا و نیز منطقه کاپادوکیا در ترکیه دارد.
برخی کوه سبلان را محل بعثت پیامبر ایران (زرتشت) می‌دانند و از این نظر مکانی مقدس و مورد احترام است که حتی در میان بومیان و عشایر منطقه به نام آن قسم یاد میشود.
طبق اسناد موجود و روایات، زرتشت پیامبر در ۶۴۰ سال قبل از میلاد در آذربایجان تولد یافت و هنگامی که به ۳۰ سالگی رسید، زادگاه خود را ترک گفته و به کوهی رفت. در آن جا 10 سال زرتشت با اهورا مزدا راز و نیاز کرده و کتابی موسوم به اوستا آورد. محل عبادت زرتشت همان سنگ محراب گفته شده است.
شرح برنامه:
چهارشنبه 97/05/10 قرارمان ساعت 9 شب در کنار پمپ بنزین گلشهر بود و دوستان از ساعت 8 به محل قرار آمده بودند همه کوله ها داخل کیسه های بزرگ گذاشته و روی باربند اتوبوس بسته شد و طبق برنامه ساعت 21 حرکت کردیم.
تو مسیر دوستان یکی دوساعتی با بازیهای گروهی سرگرم شدند و بعد از ساعت 11-12 سعی کردیم استراحت کنیم که صبح فردا بتونیم صعود کنیم.
برای رسیدن به اردبیل دو مسیر اصلی وجود دارد مسیر اول : تهران- قزوین – رشت - آستارا – گردنه حیران و اردبیل . مسیری که در صورت حرکت در روز زیبا و دیدنی است.
و اما مسیر دوم که چند سالی است راه اندازی شده است : تهران- قزوین – زنجان (80 کیلومتر بعد از عوارضی دوم زنجان تابلوی اردبیل دیده می شود)- سرچم –اردبیل. فاصله جاده سرچم اردبیل که از آزادراه زنجان تبریز جدا میشود 180 کیلومتر میباشد .
مسیر دوم کوتاهتر است ولی یک بانده بودن و گردنه های زیاد جاده سرچم به اردبیل رانندگی را دشوار و در صورت کم تجربه بودن کمی خطرناک کرده است. این مسیر مخصوصا در شب برای رانندگان کم تجربه توصیه نمی گردد. همچنین هیچ گونه امکاناتی از قبیل پمپ بنزین و مجتمع رفاهی در مسیر وجود ندارد.
صبح پنجشنبه بدون وارد شدن به شهر اردبیل از طریق کمربندی شهر به سمت مشگین شهر و شابیل رفته و پس از طی حدود 85 الی 90 کیلومتر تابلوی لاهرود و شابیل دیده می شود ساعت 7 به لاهرود رسیده و توقفی کوتاه برای سرویس بهداشتی داشتیم و بعد به سمت شابیل رفتیم . در طول مسیر تا شابیل کوه سبلان خودنمایی میکرد و شوق ما را برای صعود بیشتر و بیشتر. دره باشکوه شیروان هم که در سمت راست جاده دیده می شد.
در مسیر از شابیل پایه های تله کابین کار گذاشته شده که احتمالا تا ساختمان جدید کشیده خواهد شد.ولی ساخت آن متوقف شده بود.
صبحانه را در اتوبوس خوردیم و ساعت 8 رسیدیم شابیل. سریعا 4 تا لندرور گرفته و کوله ها رو بار زدیم . هر لندرور 6 نفر ظرفیت داشت. مسیر شابیل تا پناهگاه شرقی حدود 11 کیلومتر جاده سنگلاخه و بر خلاف شنیده هامون ماشین ها خیلی با احتیاط رفتن.
ساعت 9:20 رسیدیم پناهگاه در ارتفاع 3700 متر. هوا خنک بود. محوطه پناهگاه خیلی شلوغ بود. با اینکه سرپرست از قبل 2 اتاق رزرو کرده بود ولی چون کوهنوردهای شب قبل برای صعود رفته بودن امکان استفاده از اتاقها نبود. بنابراین وسایل اضافی در اتاق امانات گذاشتیم و کوله های سبک ( آب و لوازم و مواد ضروری ) آماده کردیم. از آب چشمه های اطراف هم تا وسط محوطه پناهگاهها لوله کشی شده و دسترسی به آب آشامیدنی وجود دارد.
.حدود 70 -80 متر پایین تر از پناهگاههای قدیمی شمال شرقی، یک ساختمان بزرگ و به ظاهر مجهز ساخته شده که احتمالا به عنوان پناهگاه جدید در آینده مورد استفاده قرارگیرد.
پناهگاه سبلان (مقدس اردبیلی) دارای چند اتاق کوچک و بزرگ ازسنگ وبتن است که گنجایش تعدادزیادی ازکوهنوردان را دارد. بعضی از اتاقهای پناهگاه تخت هایی برای راحتی کوهنوردان تعبیه شده است. 4 سرویس بهداشتی زنانه و مردانه هم درمحل پناهگاه وجود دارد ولی متاسفانه عدم رعایت مسایل اولیه بهداشتی وزیست محیطی ازطرف کوهنوردان همراه باکم توجهی مسوولان سبب کثیف بودن سرویس بهداشتی ها شده بود. فروشگاهی هم درمحل پناهگاه فعالیت می کند.
کمی حرکات کششی انجام دادیم و ساعت 10 در صفی مرتب با سرقدمی آقای امانی حرکت کردیم. در حین حرکت گروههای زیادی در حال تردد بودند . گروههایی همزمان با ما در حال صعود بودند و چند گروه هم که صبح خیلی زود صعود کرده بودند در حال فرود بودند.
مسیر پناهگاه تا قله کاملا پاکوب بوده و مشخص است و در بیشتر قسمت های مسیر پرچم های راهنما هم وجود دار. که باید توجه داشته باشیم تابلوها در سمت راستمان باشد.
این مسیر (جبهه شمال شرقی) از دید بعضی از کوهنوردان به صورت پله ای تقسیم شده پله اول تا سوم. بالای هر پله منطقه ای تقریبا مسطح است و شگل قرار گیری تخته سنگها طوری است که میتوان بین آنها چادر برپا کرد و نگران باد ها نبود .
بعضی از دوستان از ارتفاع 4200 به بالا دچار سردرد شدیم ولی خداروشکر مشکل حادی پیش نیامد.
تا این ارتفاع در طول مسیر گلهای رنگارنگ بین سنگها دیده میشد ولی در ارتفاع بالاتر پوشش گیاهی تقریبا به هیچ رسید.
قبل ازشروع آخرین سربالایی که به قله منتهی می شود محوطه مسطحی قرار دارد که نزد کوهنوردان به خسته نباشید معروف است.
تیم 2 دسته شد و چند نفر از دوستانی که نیاز داشتند با سرعت کمتر حرکت کنند با هماهنگی سرپرست همراه آقای تبدل حرکت می کردند.
ساعت 14:50 سربالایی آخر به سنگ بزرگی بنام سنگ محراب منتهی می شود که می گویند محل عبادت زرتشت بوده است. پس از سنگ محراب قطعه زمین مسطحی بین ما و دریاچه قرار داشت که در قسمتی از آن از روی توده ای از برف عبور کردیم.
ساعت 15:20 به قله رسیدیم و تمام خستگی راه با دیدن دریاچه مسحورکننده سبلان از بین رفت. حدود 10 دقیقه بعد گروه دوم هم به قله رسید و همگی از اینکه کل تیم موفق به صعود شده بودیم خوشحال بودیم. از 24 نفری که در این برنامه شرکت کرده بودیم 21 نفرمان صعود اول به قله سبلان داشتیم و لذت دیدن دریاچه زیبای سبلان در ارتفاع 4811 متری از سطح دریا فراموش نشدنی شد.
یکی از دوستان که چند روز تا 20 سالگی فاصله داشت کیک تولد همراه خودش آورده بود. و بعد از شادی و عکسهای یادگاری برای فرود آماده شدیم.
بعد از محل مسطح پایینتر از سنگ محراب با توجه به اینکه چند نفر از دوستان ارتفاع زده شده بودند یا می خواستند که آرومتر حرکت کنند با همراهی آقای تبدل و گروه جلوتر با سرقدمی آقای امانی حرکت کردیم. در مسیر فرود تابلو یادبود مرحوم مجیدی که از اعضای باشگاه شقایق بودند و در آن منطقه مرحوم شدند ایستادیم و فاتحه ای برای ایشان خواندیم.
در ارتفاع پایینتر از 4000 هوا مه آلود شد و رعد و برق و یکمرتبه تگرگ ریز و با شدت شروع به بارش کرد و مدام صدای مهیب رعد و برق بالای سرمون باعث شد که سرعتمون به سمت پناهگاه تقریبا به حالت دوندگی باشه. بعضی از دوستان کاپشن گورتکس مناسب نداشتند و کلا خیس شده بودند و بقیه هم با آن شدت بارش کفش و شلوار خیس و داخل کفش همه آب پر شده بود. موقعیت خطرناکی بود. در ارتفاع 3700 و رعد و برق پشت سر هم و بارش تگرگ که زمین کاملا سفید کرده بود.
ساعت حدود 7 عصر رسیدیم پناهگاه و با محوطه ای خیلی شلوغ و درگیری کوهنوردها با مسئول پناهگاه روبرو شدیم.
با اینکه سرپرست از قبل 2 اتاق رزرو کرده بود ولی در آن وضعیت مسئول پناهگاه فقط یه اتاق 12 نفره بهمون داد . چاره ای نبود باید با اون شرایط کنار میومدیم. چادر همراه برده بودیم ولی اصلا شرایط خوبی برای چادر زدن نبود و اونهایی هم که چادر زده بودند آب نفوذ کرده بود به چادرهاشون.
طوفان شدیدی شده بود . خانم امیرهمایون و آقای تبدل برای اوردن کوله بعضی دوستان از اتاق امانات به اتاق خودمون کمک کردن و با کمک همدیگه لباسهامونو عوض کردیم و شام خوردیم و یه کم به آرامش رسیدیم. اتاق گنجایش 24 نفر نداشت بنابراین مجبور شدیم بحالت فشرده کنار هم بخوابیم . آقای امانی و تبدل و دوست 20 ساله مون هم کف پناهگاه خوابیدند. در اتاقها پریز برق وجود ندارد و لامپ پناهگاه هم مشکل داشت و روشن نشد که با یک هدلامپ که از سقف آویزان کردیم به اتاق روشنایی دادیم.
بعد از غروب آفتاب بارش تگرگ هم قطع شده بود و گروه بزرگی از کوهنوردها در محوطه مشغول آواز و شادی بودند.
نیمه شب حدود ساعت 3 گروههایی برای صعود عازم قله شده و با روشنایی هدلامپ آنها رد زیبایی از نور به سمت قله در تاریکی مشخص بود.
صبح جمعه ساعت 6 بیدار شدیم و بعد از خوردن صبحانه ای مختصر کوله ها را بسته و هر گروهی که آماده می شد با لندرور به شابیل می رفت. هوا همچنان سرد، بارش باران و مه آلود بود و خیلی از کوهنوردانی که به قصد صعود به قله به پناهگاه اومده بودند با دیدن ابر روی قله دوباره برمی گشتند.
همگی در شابیل جمع شده و کوله ها دوباره روی باربند اتوبوس بسته شد. بعضی از دوستان می خواستند از آبگرم شابیل استفاده کنند . بقیه دوستان هم در برای استراحت به آلاچیق های اطراف رفتند.
آبگرم شابیل دارای استخرهای زنانه و مردانه جدا بوده و مجهز به رختکن، جکوزی، سونای بخار، سونای خشک و دوش آبگرم می باشد. از لحاظ بهداشتی تمیز و مناسب است . این آبگرم دارای املاح معدنی و بدون گوگرد است.
قرارمان ساعت 10:30 برای حرکت به سمت لاهرود بود. ناهار را در کبابی های لاهرود خوردیم. فطیر و عسل خریدیم و به سمت کرج حرکت کردیم. حدود ساعت 2 نیمه شب به کرج رسیدیم.
سپاس فراوان از خانم امیرهمایون که برای این برنامه بسیار زحمت کشیدند و همینطور آقایان امانی و تبدل و همه دوستان که برنامه صعود بسیار خوبی را در کنار هم گذراندیم. امیدوارم که باز هم فرصت دیدار سبلان باشکوه را داشته باشم.
زهرا سعیدنیا