اکتشاف غار زنگرون
سرپرست برنامه : سلمان بهمن دار
تهیه کننده گزارش : علی حاجیلو
تاریخ های اجرا : 1398/05/04 ، 1398/05/18 و 1398/06/01
افراد شرکت کننده :
اعضاء باشگاه : سلمان بهمن دار ، علی حاجیلو ، علی شفیع پور ، آزاده سالمی و اشکان فتاحی
افراد میهمان : محمد طارمی
موقعیت غار : جاده چالوس – روستای همه جا – گوسفند سرای زنگرون – 720 متری شرق گوسفند سرا - غار زنگرون
با اطلاعات اولیه دریافت شده توسط آقای بهمن دار از افراد محلی مبنی بر وجود یک دهانه غار در اطراف گوسفند سرای زنگرون در روستای همه جا مدتی بر این تصمیم بودیم که به اکتشاف و نقشه برداری این غار بپردازیم.
در نهایت این برنامه اکتشاف در قالب سه برنامه در تاریخهای مختلف اجرایی شد :
برنامه مورخ 4/5/98 :
شرکت کنندگان : سلمان بهمن دار و علی شفیع پور.
برنامه اول در تاریخ 4/5/98 توسط آقای بهمن دار و همراهی آقای علی شفیع پور به صورت یک برنامه یک روزه اجرا گردید. در این برنامه با بررسی مقدماتی وضعیت دهانه پیمایش غار آغاز شده بود. در این برنامه با مشاهده یک چاه حدودا 40 متری و یکی دو تالار کوچک و چاه عمودی دوم که به موازات چاه اول به بخش دیگری از دهانه می رسید امیدواری زیادی برای ادامه اکتشاف غار پدید آمد. فعالیتهای صورت گرفته در این برنامه برقراری کارگاهها و میانی ها برای طناب ریزی بوده ولی به دلیل محدودیت زمانی ادامه پیمایش و اصلاح کارگاهها به برنامه های بعد موکول شد.
برنامه دوم 18/5/98 :
شرکت کنندگان : سلمان بهمن دار ، علی شفیع پور ، محمد طارمی ، علی حاجیلو و آزاده سالمی
در برنامه دوم با تجهیزات بیشتر به منظور ادامه اکتشاف غار ، اصلاح کارگاهها و میانی های قبلی و نقشه برداری غار در ساعت 14 پنج شنبه مورخ 17/5/98 به سمت روستای همه جا واقع در جاده چالوس حرکت کردیم . در روستای همه جا با هماهنگیهای صورت گرفته از قبل توسط سلمان بیشتر بارهای سنگین توسط یک قاطر به سمت گوسفندسرا منتقل شد و ما هم به سمت گوسفند سرا به راه افتادیم با عبور از شیبهای تند روستا در دامنه سمت راست دره شمالی روستا ادامه مسیر دادیم در میانه راه به کف دره و رودخانه رسیدیم و با عبور از کنار آبشار انتهای دره شیب تندی را صعود کردیم که به تنها چشمه در مسیر می رسید این بار سوار بر دامنه سمت چپ دره شدیم و با عبور از کنار نهرآب به سرچشمه این جویبار در کنار گوسفند سرای زنگرون رسیدیم. مسافت روستا تا گوسفند سرا 4.1 کیلومتر است.
با استقبال عزیزان حاضر در گوسفند سرا مواجه شدیم خصوصا آقا بلال عزیز مسئول اصلی این گوسفند سرا که فوق العاده صمیمی و مهربان بود. با کمک بلال عزیز محل کمپ هامون رو آماده کردیم و چادرها رو برقرار کردیم . با استراحت و صرف شام برای برنامه فردا آماده شدیم .
نکته بسیار بارز در این برنامه ها برخورد و مواجهه مثبت روستائیان همه جا با ما بود . سلامهای گرم و و تعارفهای دلنشین روستائیان برای صرف چای و میوه ، کمک برای حمل وسائل و کندن جای چادر و هم صبحت شدن دوستان و خلاصه کلام کردار و گفتار دلنشین اونها برای من شعف انگیز بود و نوید و امیدی بود برای اینکه مهربانی هنوز زنده است. جدا پاس داشتن این مهربانی ظرافت و دقت می خواهد .
صبح با پوشیدن لباسها و ستهای فنی به سمت دهانه غار حرکت کردیم . این گوسفند سرا کمی پایین تر از خط الراس و زین اسبی دو قله هزاربند و کرچان قرار دارد. برای دسترسی به دهانه غار با طی مسافتی به طول 720 متر به سمت شرق و قله هزار بند حرکت کردیم و سپس وارد دره ای شدیم و با 50 متر فرود به دهانه غار رسیدیم.
سلمان به منظور اصلاح میانی ها و کارگاهها ابتدا وارد شد و خانم سالمی پشت سر سلمان ادامه مسیر داد و من ابتدا در یک دهلیز کوچک ابتدای دهانه مشغول کالیبره کردن دیستو برای شروع نقشه برداری شدم . با ژئو رفرنس کردن ایستگاه اول در دهانه غار نقشه برداری رو شروع کردیم. من و محمد طارمی عزیز به عنوان تیم نقشه برداری همکاری می کردیم. محمد جلوتر می رفت و ایستگاههای بعدی رو با لاک علامتگذاری می کرد و من هم برداشتها روبا دیستو انجام می دادم و نقشه رو در برنامه توپودروید طراحی میکردم.
در این حین سلمان در انتهای غار و گوشه های تالارهای غار به دنبال ادامه مسیر غار بود. نقشه برداری ما هم امری زمانبر بود . در میانه کار محمد و سلمان با همکاری هم برای بررسی ادامه مسیر وارد یک دهلیز بسیار باریک و صعب العبور شدند و موفق شدند حدود 20 متر در این دهلیز پیش برن. این دهلیز بسیار تنگ و عبور از آن نیازمند آمادگی ذهنی زیادی هست. محیط ریزشی و انباشتی از گل در اطراف دهلیز است گاهی برای عبور نیازمند کندن بخشی از مسیر بودیم و با توجه به گل اندود بودن دهلیز و امکان ریزش گلها و خاکها این امر رو تا حدی پر ریسک میکنه. با نزدیک شدن به انتهای روز سلمان و محمد ادامه مسیر دهلیز رو به برنامه بعد موکول کردند و بازگشتند من هم در این حین نقشه برداری تالارهای کوچک رو تا ابتدای دهلیز مذکور انجام دادم و با کمک محمد این نقشه برداری تا چاه دوم انجام شد .
برای تکمیل نقشه در فاز اول کار خروج ما از چاه دوم انجام بود. این چاه بلند تر از چاه اول و کاملا معلق بود. ولیکن نکته جالب این چاه معبر بسیار تنگ انتهای آن به سمت دهانه است که نیازمند عبوری صبورانه از آن می باشد.
با خروج از غار به گوسفند سرا برگشتیم و سپس به روستا و کرج رسیدیم
برنامه سوم 1/6/98 :
شرکت کنندگان : سلمان بهمن دار ، محمد طارمی ، علی حاجیلو ، آزاده سالمی و اشکان فتاحی
در این برنامه مثل برنامه قبلی بعد از ظهر پنج شنبه به سمت روستای همه جا حرکت کردیم بخشی از کوله ها و بارها با قاطر به گوسفند سرا حمل شد و با پیمایش مسیر و شب مانی در گوسفند سرا صبح به سمت دهانه حرکت کردیم با فرود به غار من و محمد وظیفه ادامه اکتشاف در دهلیز و نقشه برداری اون در مسیر بازگشت رو بر عهده داشتیم و سلمان هم علاوه بر کنترل کلی برنامه و هدایت نفرات بررسی سایر گوشه های غار رو بر عهده داشت. دوستان دیگه هم به پیمایش و همراهی در کنار ما و عکاسی پرداختند.
با عبورهایی خاص و ویژه از این دهلیز تا نقطه ای که سلمان و محمد به آن رسیده بودند حرکت کردیم . این نقطه تنهایی جای بود که امکان ایستادن را داشتیم ولیکن باید بسیار مراقب بود که در زیر پا چندین حفره وجود دارد . یک حلقه نخ شیرینی هم برای علامتگذاری مسیر رفت از ابتدا همراه داشتیم . به قول طنز آمیز محمد طارمی عزیز در این حرکتهای خاص در معبرهای تنگ تازه پی می بردیم که در بدنمون ماهیچه هایی داریم که تا آن لحظه درکشون نکرده بودیم. این بار یک تبر یخ هم همراه داشتیم که برای باز کردن گلوگاههای مسیر لازم بود.
نکته بسیار مهم این دهلیز ها وجود انواع ویژه ای از غارنهشته ها و تزئینات غار از جنس هلاکتیتها و آنتو دایت ها بود. وجود این تزئینات بسیار مهم و ارزشمند (از نظر زمین شناسی و قدمت شکل گیری آنها) کار ما رو برای ادامه مسیر دشوارتر می کرد چرا که می بایست این عبور بدون ایجاد آسیب بر این تزئینات انجام می شد..
در ادامه مسیر دهلیز در چند نقطه مجبور به فراخ تر کردن مسیر شدیم تا اجازه عبور به ما بدهد. این دهلیز را تا مسافت 50 متری آن گشایش کردیم در اینجا به یک دوراهی برخورد کردیم که یکی روبرو و در سمت چپ ادامه می یافت و دیگری پس از یک فرود 1.2 متری ادامه پیدا می کرد. با توجه به زمان کم به این تصمیم رسیدیم که زمان باقیمانده رو به نقشه برداری مسیر گشایش شده اختصاص دهیم . در مسیر بازگشت با صرف زمان مورد نیاز به نقشه برداری این دهلیز پر پیچ و خم پرداختیم. اشکان هم کمی از دهلیز رو برای عکاسی با ما همراهی کرد.
با اتمام نقشه برداری همگی از چاه اول خارج شدیم و به گوسفند سرا برگشتیم و با صرف تنقلات به روستا و سپس کرج بازگشتیم.
نکته مهم : نقشه برداشت شده از این غار پس از رفع ایرادها و نهایی شدن در دسترس عزیزان غارنورد قرار داده خواهد شد.
ادامه اکتشاف این غار به سال بعد موکول گردید تا در فرصت مناسب بررسیهای لازم صورت پذیرد.
در انتهای گزارش از سرپرست و دوست خوبم سلمان بهمن دار عزیز به خاطر همت ، برنامه ریزی و قبول همه مشکلات مترتب بر اجرای اینگونه از برنامه ها سپاسگزاری میکنم. سپاس دیگر از همه دوستان و همراهان این برنامه است برای همدلی و همراهی گرمشون و سپاس آخر از همه اهالی روستای نیک کردار "همه جا" خصوصا آقا بلال عزیز که این مهم میسر نمی شد مگر به همت و همراهی این عزیزان.
تا درودی دیگر بدرود.
