گزارش برنامه قل بلقیس
سرپرست برنامه:جمشید محمدی
تاریخ اجرا:17/2/93 الی20/2/93
مدیر فنی:اکبر هرمزجانی
کوه بلقیس دراستان اذربایجان غربی شهرتکاب و هشت کیلومتری شمال شرقی تخت سلیمان با دو قله بلند با ارتفاع حدود ۳۲۰۰ متر و 3600 متر در ادامهٔ سلسله کوه‌های بالکاش ودر شرق دریاچه ارومیه واقع گردیده. روی قله جنوبی استحکامات و قلعه تخت بلقیس قرار دارد. ساختمان قلعه کاملآ مدور واز سنگ بنا شده. لذا می‌توان تصور کرد که از این بنا به عنوان برج دیده بانی استفاده می‌شده. بین دو قله کوه برفاب بسیار زیبایی وجود دارد که در بیشتر ماه‌های سال قابل مشاهده است. وجود استحکاماتی در حدود ۵۰ در ۶۰ متر که به صورت پلکانی با ارتفاع زیادی ادامه یافته و در حدود ۹ ارگ مشخص است. در درون حصار ساختمان تقریباً مربع شکل و ایوانی در جلو می‌توان دید. که محور آن در جهت تخت سلیمان قرار گرفته است.
باهماهنگی قبلی ساعت10شب روزچهارشنبه 17/2/93 جلوی ترمینال شهیدکلانتری سواراتوبوسی که از تهران حرکت کرده بود شدیم بین راه دوستانی که ازخرم دره می آمدند به جمع ما اضافه شدن ودرنهایت ساعت5صبح روز پنجشنبه 18/2/93به تکاب رسیدیم شهرتکاب در98کیلومتری شمال شهربیجارازتوابع استان کردستان و100کیلومتری شهردندی استان زنجان و80کیلومتری شاهین دژواقع شده است. تا امدن مینی بوس استراحتی درمسجد صاحب الزمان وبا پذیرایی که متولی ان اقای مرادشعبانی ازما داشت کردیم باامدن ماشین دوستان سنندجی هم به ما پیوستند وبه سوی تخت سلیمان که درفاصله45کیلومتری شمال شرقی تکاب واقع شده حرکت کردیم هشت کیلومترمانده به تخت سلیمان وارد جاده خاکی معدن شدیم ودر 10کیلومتری ازمینی بوس پیاده شدیم ساعت40/8دقیقه صبح بودکه راهی قله شدیم.مسیرپراب بود وسرسبزی چشم ها رانوازش می کرد.خزندگانی چون مار در مسیر به وفور یافت می شد طوری که یکی از آنها را مشاهده کردیم.
ساعت 20/1دقیقه ظهربه قله رسیدیم بعدازبازدید ازمنطقه ساعت 2به طرف پایین برگشتیم ساعت 5/3 استراحتی برای صرف نهار ودرنهایت ساعت6سوارماشین شدیم وبرای دیدن مجموعه ی تاریخی تخت سلیمان رفتیم
طبق کاوشهای باستان شناسی آثار مهمی از هزاره ی اول قبل از میلاد تا دوره ی صفوی در اینجا شناسایی شده که مهم ترین آن به دوره ی ساسانی(قرن سه تا هفت میلادی) و دوره ی ایلخانیان مغول(قرن سیزدهم میلادی)برمی گردد.اوج قدرت و احترام مربوط به زمان ساسانیان است و مقدس ترین آتشکده در این عصر در اینجا بنا شده .آتشکده ی اذرگشسب نماد اقتدار دوره ی ساسانی به شمار می امده.شاخص ترین آثار تاریخی تخت سلیمان معبد آناهیتا،تالار ستون دار،ایوان خسرو و برج و بارو وبقایای معماری دوره ی ایلخانیان میباشد.
مجموعه ی تخت سلیمان در سال1382 به عنوان چهارمین اثر ایران در فهرست یونسکو ثبت گردیده است.بعد ازبازدید شب را در یک منزل اجارهای به روز رساندیم قبل ازظهربرای دیدن زندان سلیمان رفتیم مشخصه زندان سلیمان لبه سنگی گودال ان است بقایای آثار معماری مربوط به معبد هزاره اول قبل از میلاد که در پیرامون طوقه احداث شده و مصالح آن از تخته سنگ و لاشه سنگ های درشت به شکل خشکه چین انتخاب گردیده و دراین مجموعه معماری به چشم می خورد. زندان سلیمان ساختار رسوبی بسیار مشابهی به چشمه ابی که درمجموعه تخت سلیمان هست دارد.بعدازبازدید ساعت 5/1بعدازظهر سوار ماشین شدیم وبرای دیدن غارکرفتوبه سوی جاده سقزبه دیواندره رفتیم.
کرفتو نام یکی از غارهای مهم ایران است. این غار در فاصله 67 کیلومتری از شمال دیواندره در نزدیکی روستای یوزش‌باش کندی ی استان کردستان قرار دارد.کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاقهای طبقه سوم این غار وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس(هراکل) نام برده‌است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاقها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاقها با هم مرتبط باشند. نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده‌اند.با توجه به پژوهشهای به عمل آمده، در دوران میان‌زیستی (مزوزوئیک) کرفتو در زیر آب بوده‌است و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده‌است. غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی‌های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده‌است. در حال حاضر طول غار حدود ۷۵۰ متر است و راههای فرعی متعددی از آن منشعب می‌شود. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخلهای غار تراشیده و اتاقها، راهرو و دالانهای متعددی را به وجود آورده‌اند.کشف تراشه‌های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می‌تواند نشانه‌ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونه سفال‌ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده‌های ششم تا هشتم ه. ق مسجل می‌سازد. اقداماتی در طول سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ انجام شده که شامل سامان دهی محوطه بیرون غار، پله بندی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس‌های بهداشتی و برق کشی غار است.
بعد ازبازدید غاربه تکاب برگشتیم وساعت 8سواراتوبوس شدیم وصبح روزشنبه 20/2/93ساعت 4 به کرج رسیدیم.دراینجا ازهمه دوستانی که از استان کردستان شهرسنندج واستان زنجان شهر خرم دره ما را و باشگاه شقایق کرج را دراجرای این برنامه همراهی کردن سپاسگزاریم.
نویسنده: احمد سعیدی