قلعه بابک ، جنگل ارسباران-13920418

گزارش برنامه قلعه بابک و جنگل ارسباران

 گروه پس از رسیدن به نزدیکی قلعه بابک از مسیری معروف به مسیر هتل بابک با گذشتن از جنگل های واقع در دامنه کوه به مکانی می رسد که شیب کمتر می شود و پوشش جنگلی تمام شده منظره ای مرتعی و بسیار سرسبز جای آن را می گیرد. سپس در ادامه مسیر کوهستانی می شود و سبزی مسیر کم کم جای خود را به سنگ ها می دهد. با وجود هوای آفتابی نسبتا گرم نسیم خنکی وزیدن دارد و پوشش گیاهی سبز منطقه که یادآور سبزی فروردین ماه در دیگر مناطق است از جمله نکات قابل توجه در این منطقه است. 

عبور از مسیر کوتاه کوهستانی و سپس مسیر تعبیه شده برای گذر گردشگران قلعه بابک را در مقابل دیده گان گروه قرار می دهد. پس از این دژ مستحکم، بر فراز قله کوهستانی در حدود 2300 تا 2700 از سطح دریا ارتفاع دارد. قلعه بابک که به نام‌های قلعه بابک، دژ بابک، بذ و قلعه جمهور هم معروف است، دژ و مقر سردار آذربایجانی ایران، بابک خرم‌دین بوده که در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است. مسافت راه کلیبر به قلعه حدود 3 کیلومتر است و به هنگام عبور باید گردنه‌ها و گذرگاه‌های خطرناکی را پشت سر گذاشت. قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به بنای مستحکم دژ باید از معبری عبور کرد که به صورت دالانی است و از سنگ‌های منظم طبیعی شکل گرفته و تنها گنجایش عبور1 نفر را دارد و حتی دو نفر نیز به سختی می‌توانند از آن بگذرند. فاصله این معبر تا قلعه در حدود 200 متر است و مقابل آن قرار دارد. از همین نقطه است که سختی راه و ابهت خاص این قلعه بلند و موقعیت خیره کننده آن، بیننده را به اعجاب وا می‌دارد.امتداد بصری معبر در نهایت به دروازه قلعه ختم می‌شود و دقیقاً در راستای آن قرار دارد که باعث می‌شود ورود هر تازه وارد و سپاهی از طریق دو برج دیده بانی در سمت دروازه ورودی قابل رؤیت باشد. برای نفوذ به داخل تنها راه ورود دروازه اصلی است و از کوهستان امکان وارد شدن به قلعه وجود ندارد. با گذر از دروازه ورودی و پشت سر گذاشتن بارو، جهت رسیدن به دژ اصلی باید از گذرگاهی باریک که حدود 100 متر است و صعود از ارتفاع را نیز به همراه دارد گذشت تا به مدخل ورودی قلعه رسید، مسیری صعب العبور که از یک سمت مشرف به دره‌ای است با جنگل‌های تنک و ژرفایی در حدود 400 متر که به صورت تیغه و دیواره تا قعر دره ادامه دارد. با تصمیم قبلی قرار شده است بازگشت از مسیری به نام مسیر قلعه درسی باشد، ابتدای این مسیری کاملا کوهستانی و با شیب زیاد است. بلافاصله پس از عبور از این مسیر کوهستانی جنگل در درون اید دره شروع می گردد. از نکات قابل توجه دیواره سنگی بلندی است که مورد توجه دیوار نوردان نیز قرار گرفته است و چند مسیر در آن گشایش یافته است. 

مسیر جنگلی پیش رو مسیری بسیار سرسبز و زیبا معروف به قلعه دره سی است. پس از عبور از این جنگل در نزدیکی جاده درون جنگل شب را به صبح می رسانیم، هوا در طول شب کمی رو به سردی می گذارد اما این سردی آزاردهنده نیست. صبح روز بعد مسیرمان را ادامه می دهیم و به سمت غرب حرکت می کنیم و از راه هتل دره مکیدی وارد جنگلی زیبا در درون دره ای که دو طرف این دره پوشیده از درختان کم ارتفاع و زیبایی است می شویم. در مکانی مناسب چادرها را برپا می کنیم به توصیه راهنماها خیلی از هتل فاصله نمی گیریم تا از گزند حیوانات وحشی منطقه در امان باشیم. پس از استراحتی کوتاه وسایل خود را رها کرده و سبک تر تصمیم می گیریم در درون جنگل راهپیمایی داشته باشم، شیب مسیر خیلی زیاد نیست و منطقه بکر و بدور از اثرات سوء وجود انسان ها پیش روی ماست. کمی که جلوتر می رویم جنگل جای خود را به تپه های پوشیده از بوته های سبزی که بیشتر آنها بعنوان علوفه توسط روستاییان گردآوری شده است می رسیم. ارتفاع بوته ها که در برخی نقاط هنوز باقیمانده است نیم متر نیز بیشتر است. ارسباران بعد از سپری کردن دوره‌های حفاظتی، قابلیت این را پیدا کرده که بخش‌هایی از آن به پارک ملی ارتقاء یابد و در دسترس علاقه‌مندان طبیعت قرار گیرد. این منطقه زیبای کوهستانی از مناطق رویشی نادر و زیست‌کره‌ای ارزشمند برای گونه‌های کم‌یاب جانوری است. ارسباران واقع در حاشیه جنوبی رودخانه مرزی ارس در استان آذربایجان شرقی، با مساحتی برابر با ۸۰۶۵۴ هکتار در سال ۱۳۵۲ حفاظت شده اعلام شد، در سال ۱۳۵۵ نیز به دلیل دربرداشتن زیست‌ بوم‌های گوناگون، ارزش بیولوژیک بسیار بالا و گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فرد، به عنوان ذخیره‌گاه زیست ‌کره شناخته شد. علاوه بر آن مساحتی حدود ۲۹۰۰ کیلومتر مربع از دامنه‌های جنگلی آن به عنوان منطقه رویشی ارسباران با جنگل‌های نیمه‌مرطوب نشانه‌گذاری و تحت حفاظت است. پوشش جنگلی این رویشگاه در گذشته‌ای نه‌چندان دور از وسعت بیشتری برخوردار بود. وجود ۱۰۷۲ گونه علفی و ۹۷ گونه چوبی در این منطقه کوچک، نشانه تنوع زیستی گیاهی بسیار زیاد آن است و مهم‌ترین مشخصه آن محسوب می‌شود. پس از بازگشت از این پیمایش به چادر ها، شب را در این جنگل بکر با هوای مطبوعش سپری می کنیم و فردای آنروز با گذر دوباره از منطقه کوهستانی جنگلی کلیبر و عبور از دشت های اهر با کندوهای فراوان زنبور عسل و مزارع برداشت نشده دیم گندم مسیر تبریز ررا برای بازگشت به کرج در پیش می گیریم.