غار یخ مراد
سرپرست برنامه: سلمان بهمن دار
نویسنده گزارش: سلمان بهمن دار
نفرات شرکت کننده
خانم ها: منیره شکر بیگی، پروانه کمری
آقایان: یوسف هادی، فرخ داوودی، محمود بهروزی، حسین متقی زاده، علی بهمن دار
مسئول بانوان:خانم منیره شکربیگی
راهنمای برنامه: آقای علی بهمن دار
عکاس برنامه: محمود بهروزی
پشتیبان برنامه: آقایان مهدی رستمی و فرید صفری
منطقه دسترسی: کرج- جاده چالوس- 3 کیلو متر بعد از پمپ بنزین نساء – نرسیده به روستای گچسر – جاده آزاد بر - بعد از روستای کهنه ده
قبل از هر چیز از دوستان و همنوردان خوبم آقای مهدی مهرابی، مهدی رستمی، فرید صفری ، حسین الوندی ، مرتضی طهماسبی و بقیه دوستانی که در زمینه غارنوردی فعالیت می کنند و پیشکسوت این حقیر هستند هم عذر خواهی می کنم و امیدوارم جسارت بنده را ببخشند البته جسارتا پیشنهاد می کنم که بهتر است که این دست برنامه ها توسط این دوستان متخصص اجرا شود. چون بنده طی این دو سالی که در باشگاه بودم همیشه منتظر بودم که یکی از این دوستان این برنامه را اجرا کنند ولی این امر محقق نشد.فقط یک بار آقای مهرابی این برنامه را اجرا کرد که آن هم به دلیل مسدود بودن جاده چالوس اجرا نشد بنابراین تصمیم گرفتم تا این برنامه را اجراکنم.
قبل از شروع گزارش اشاره به چندین نکته ضروری است
1- به کلیه دوستان و همنوردان عزیز که در هر زمینه ای فعالیت می کنند(مخصوصا دوستانی که تازه شروع به فعالیت می کنند) توصیه می شود برای خرید لوازم حتما با دوستان با تجربه تر مشورت کنند و کمک بگیرند. خرید یک وسیله خوب در واقع سرمایه گذاری هست نه هزینه. چون مستقیما با سلامتی و جان شما در ارتباط است.
ممکن است برخی از دوستان بگویند که:« ما نمی توانیم زیاد هزینه کنیم و وسیله خوب بگیریم.» باید به این دوستان بگویم که اگر چیزی رو نداشته باشیم بهتر است از اینکه که چیزی را خریداری کنیم که جانمان را به خطر بیندازد. برای مثال اگر ما کفشی مناسب نداشته باشیم در برنامه ای شرکت نمی کنیم که بخواهیم با خطر مواجه شویم ولی وقتی که با کفش نامناسب که فکر می کنیم مناسب هست برنامه می رویم سلامتی خودمان را بخطر می اندازیم. پس بهتر است از وسیله ای که می خواهیم بخریم و استفاده کنیم اطمینان حاصل کنیم.
2- اولویت را شرکت در کلاس های آموزشی قرار بدهیم و سعی کنیم نه تنها در زمینه کوهنوردی بلکه در زمینه های شخصی زندگی خودمان نیز اطلاعات و آگاهی مان را بالا ببریم. ممکن است با شرکت در کلاس آموزشی برنامه کوهنوردی خوبی را از دست بدهیم ولی آگاهی و مهارت هایی رو که بدست می آوریم مطمئناً ارزش بیشتری دارد.
3- در حد توان و امکانات تمرین کنیم. خیلی از دوستان خیلی از دوره ها را رفته اند ولی چیزی در خاطرشان نمی ماند، چون هیچ وقت تمرین ویا حتی مجددا مطالعه نکرده اند.
4-از دوستان و همنوردان عزیز خواهش می کنم اگر سرپرستی سخت گیری می کند و یا احتمالا اجازه حضور شما در برنامه ای را نداد ، دلگیرو ناراحت نشوید . زیرا شرایط برنامه به نحوی است که ممکن است درصورت نداشتن لوازم مناسب یا آمادگی کامل یا به هردلیل دیگری ، به شما آسیب وارد گردد.
من شخصا سعی می کنم برنامه هایی را اجرا کنم که اکثر دوستان بتوانند حضور پیدا کنند ولی برخی از برنامه ها شرایط خاصی را می طلبد و مجبورم علیرغم میل باطنیم از حضور برخی از دوستان ممانعت کنم . به عنوان مثال در برنامه ای که مسیر رفت و برگشت متفاوت است اگر کسی قادر به ادامه مسیر نباشد موجب اختلال کامل در برنامه و برنامه ریزی آن می شود. البته عکس این موضوع هم صادق است. برخی از همنوردان علیرغم توانمندی در برنامه ای شرکت نمی کنند چرا که نگرانند که سبب کند شدن حرکت تیم یا ایجاد مزاحمت برای بقیه شوند. به این دوستان باید گفت که نباید به این افکار مجال دهند. البته خیلی خوب است که هر کس حد و توان خودش را بشناسد.
5-برخی از دوستان بعد از مدتی که وارد یک باشگاه یا یک گروه می شوند ویک سری دوره ها را می گذرانند، دوستان تازه خود را که می یابند، شروع به رفتن به برنامه های انفرادی و خارج از برنامه های باشگاه می کنند. درست است که برنامه های گروهی ممکن است یک سری مشکلات خاص خودش را داشته باشد ولی مزیت های آن بسیار بیشتر از معایبش است. من شخصا ترجیح میدهم – حتی اگر برنامه تکراری باشد- در برنامه های باشگاه شرکت کنم. و اینکه با شرکت در این نوع برنامه ها سعی کنیم دانش و مهارتی را که بدست آورده ایم در اختیار دوستان دیگر بگذاریم. البته هر از چند گاهی هم انجام کارهای انفرادی نیز لازم هست و شاید ضروری باشد که برای خودمان باشیم ولی نه همیشه و در پایان این نکات بهتر است به عزیزانی که همیشه فقط کاستی ها را می بینند، با زبان شعر گفت که:
بیرون زتو نیست آنچه در عالم است از خود بطلب که هر آنچه خواهی تویی
اطلاعات کلی درموردغار و غار نوردی
تعریف غار: فضاهای بسته زیرزمین که حداقل یک دهانه ورودی داشته باشدو انسان بتواند از آن عبور کند.
انواع غارها
1- غار طبیعی (مثل غار های آهکی، یخی، بادی ، آتشفشانی، آبی و همچنین غار هایی که براثر چین خوردگی زمین به وجود می آیند.)
98% غار ها، غار های آهکی هستند و در مناطقی که کارست دارند، تشکیل می شوند. کارست به مناطقی از زمین که از جنس آهک (کربنات کلسیم ) تشکیل شده گفته میشود.
2- غار مصنوعی : غار هایی هستند که بدست انسان و بخاطر اهداف مختلفی از جمله نظامی و مذهبی به وجود می آمده اند.
کشور ها از لحاظ رتبه بندی در داشتن غار:
1- چین
2- آمریکا
3- ترکیه
4- ایران
غار سنگ: به کلیه تشکیلاتی که پس از پیدایش غار بر اثر فعالیت های رسوب گذاری به روی سقف ، کف و دیواره غار ها به شکل های مختلف دیده می شوند ، غار سنگ گویند که هر کدام اصطلاحات مخصوص خودشان را دارند. مثل استلاکتیت هاف استلاگمیت ها، ستون های آهکی ، ماکارونی ها، گل کلم ها، فلاواستون ها و ...
رنگ غار سنگ ها
به موارد که در مسیر جریان آب هستند ، بستگی دارد.
برای مثال
زرد ← گوگرد سیاه ← آهن قرمز ← خاک رس سفید ← آهک نارنجی ← جیوه
غار ها از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام تعریفی دارد. مثل دهلیز، دالان، تالار، دخمه، چاه ، رودخانه ، .... ، حوضچه ، مخزن ، تنگه ، دریاچه ها و ...
به عنوان مثال
تعریف چاه: به مجراهایی که به صورت عمودی گسترش پیدا میکنند و بیشتر از 3 متر هستند، چاه گفته می شود.
تعریف تالار: به فضاهای باز با سقف بلند گفته می شود.
غار ها به دو دسته افقی و عمودی تقسیم می شود.
موجوداتی که داخل غار ها می توانند زیست کنند، جانوران و گیاهانند.
جانوران یا غار زیان به سه دسته تقسیم می شوند:
1- غار زیان مأمنی 2- غار زیان انتخابی 3- غار زیان اتفاقی
گیاهان هم به قارچ ها، باکتری ها و انگل ها تقسیم می شوند.
لواز ضروری برای ورود به غار:
1- هدلمپ 2- هدلمپ اضافه 3- باطری مناسب هدلمپ 4- باطری اضافه برای هدلمپ 5- پتوی نجات 6- الکل جامد 7- لباس مناسب 8- تغذیه به اندازه کافی 9- جیره غذایی 11- در صورت نیاز به کار فنی : همراه داشتن ابزار ولوازم فنی مثل کلاه کاسک، هارنس
نکات مهم در پیمایش غار
1- سرپرستان کلیه لوازم انفرادی و عمومی افراد را در دهانه غار چک کنند.
2- با خونسردی کامل وارد غار شویم.
3- افراد کم تجربه بین افراد با تجربه تقسیم شوند.
4- در مسیر هایی که شناخت کافی نداریم آخرین نفر کار رد زنی یا علامت گذاری مسیر را انجام خواهد داد.
5- در تمام مراحل باید از سرو صدا و صحبت های غیر ضروی اجتناب کرد.
6- هیچ وقت لوازم خویش را از خودمان جدا نکنیم، مگر در مواقعی که جایی می خواهیم استراحت کنیم.
7- در داخل غار به علت دید محدود باید در گام برداری دقت لازم را داشته باشیم.
8- مدت زمان بازید از غار میتواند بستگی به تجربه، توان و تجیزات شما داشته باشد.
9- در هنگام بازید نباید از گروه جدا شد.
10- از پرت کردن وسایل به طرف هم باید خودداری کنیم.
11- تحت هیچ شرایطی نباید باعث آلودگی غار شویم.
12- هنگام دیدن مناظر غار، باید کاملا بایستیم و به هیچ عنوان در حال حرکت به دیدن مناظر نپردازیم.
13- با توجه به ثابت بودن دمای بیشتر غار ها باید نوع پوششمان را درست انتخاب کنیم.
14- در صورت گم شدن خونسردی خود را حفظ کنیم. با صدای صوت یا فریاد های مقطع و تیکه تیکه دیگران را خبر کنیم. مواد غذایی را نیز جیره بندی کنیم و از حرکات اضافی پرهیز کنیم.
15- حتما و حتما پشتیبان برنامه داشته باشیم.
اطلاعاتی در رابطه با غار یخ مراد
مساله ای که غار یخ مراد را از بقیه غار ها متمایز می کند، وجود یخ در بخشهای مختلف و.در سرتا سر غارهست (همانطور که از نامش پیداست) . این غار شاید تنها غار یخی و تنها غار طبقاتی در ایران است که در چندین طبقه شکل گرفته است. به طوری که مثل یک ساختمان چند طبقه از راه پله بهم متصل اند ولی به جای راه پله با راهرو های مختلف به صورت مارپیچ به طبقات پایین متصل می شود.
چیز دیگری که این غار را متفاوت کرده است، تهویه داخل غار هست و شاید یکی از علت های یخی بودن آن به خاطر همین جریان هوای داخل غار هست.
برای این غار یک دهنه شناسایی شده ولی به نظر بنده می تواند دهانه یا حداقل روزنه هایی وجود داشته باشد که موجب این تهویه هوا خواهد شد. امیدوارم دوستانی که اطلاعات بیشتری در اختیار دارد، دراختیار ما قرار دهند.
طبق اطلاعاتی که آقای صفری به من دادند، غار یخ مراد غاری گرانیتی ست وعمر این غار را به دوره سوم زمین شناسی تخمین زده اند.
غار یخ مراد برای افراد محلی مقدس و قابل احترام است. و افراد محلی این منطقه به اجرای مراسمات محلی خود در این مکان می پرداختند که امروزه کمرنگ تر شده است
دوستانی که می خواهند قندیل های یخی را مشاهده کنند، بهترین زمان برای این کار اسفند ماه است . دراسفند ماه 93 که به همراه چند نفر از دوستان برای شناسایی مسیر ها و شناخت کافی برای اجرای این برنامه رفته بودیم غار پر از قندیل های یخی بود ولی این بار که رفتیم بیشتر آن ها آّ ب شده بودند. البته پیمایش خود غار هم لذت خاصی دارد.
در برنامه شناسایی که آقای محرابی همراهی مان کردند، لطف کردند و ابزار ولوازمشان را در اختیار ما گذاشتند و همچنین کمک کردند تا ما بتوانیم این شناسایی را انجام دهیم. ضمن اینکه باید خاطر نشان شوم که ایشان یکی از غارنوردان خیلی خوب وتوانمند و همچنین از سرپرستان خیلی خوب و توانمندو با اخلاق باشگاه هتسند و امیدوارم بتوانیم در کنارشان چیزهای زیادی را یاد بگیریم. از ایشان سپاس گزاری می کنم.
ما در برنامه شناسایی با توجه به این نکات که به خاطر بارش برف مجبور شدیم از گچسر تا دهانه غار را پیاده رویم و داخل غار هم با فرود داخل یکی از چاه ها زمان را از دست دادیم، نتوانستیم خیلی از قسمت ها را مشاهده کنیم ولی این بار با استفاده از راهنما و داشتن زمان کافی توانستیم اکثر مسیر هارا ببینیم.
شرح گزارش
صبح روز جمعه ساعت 6 از کرج با دو دستگاه ماشین شخصی به سمت جاده چالوس حرکت کردیم. ساعت 7 به نزدیک دهانه غار رسیدیم و نیم ساعتی را کنار رودخانه مشغول صرف صبحانه شدیم و بعد از پوشیدن لباس و چک کردن لوازم به سمت دهانه غار حرکت کردیم. جلوی دهانه غار یک سری اطلاعات مختصر و نکاتی را به دوستان گفتیم و حدود ساعت 8 اولین تیمی بودیم که وارد غار شدیم.
بعد از پیمایش حدود 50 متر از گارد ریل آهنی که مثل پل درسته کرده بودند، عبور کردیم و اولین راهرو دست چپ را ادامه دادیم. از اینجا به بعد حرکت ما دائما به سمت چپ بود و به صورت مارپیچ حرکت کردیم تا زیرهمین پل آهنی قرار گرفتیم که دقیقا بالا سرما قرار داشت.
در اینجا با استفاده از طنابچه انفرادی دوستان را حمایت کردیم تا به یک تالار رسیدیم که نامش را نمی دانستم. چند دقیقه ای را به استراحت پرداختیم. از داخل این تالار دو راهرو در سمت راست بود ولی فرصت نکردیم برویم و راهرویی که سمت چپ قرار داشت را برای ادامه انتخاب کردیم.
حدودا بعد از 10 متر پیمایش به سمت چپ به یک راهرو با سه دهنه رسیدیم که دهنه سمت چپ بن بست بود و دو دهنه دیگر در یک جا بهم می رسیدند و بعد از آن فرودی به اندازه 10 متر داشت. دهنه راست قابل استفاده نبود، زیرا کاملا از یخ پوشیده شده بود و عبور از آن بسیار سخت بود.
در نهایت از دهنه وسط که زیر آن یک سطح صاف و کاملا صیقلی بود مسیر را ادامه دادیم. از بالای دهنه که سوراخی وجود داشت، یک کارگاه طبیعی گرفتیم و دوستان فرود رفتند. بعد از این فرود یک راهرو در سمت راست وجود داشت که به دو دهنه تقسیم می شد. دهنه سمت چپ را برای پیمایش انتخاب کردیم که حدود 20 متر با شیب تند به سمت بالا بود و به یک راهروی خیلی باریک می رسید. بنده به تنهایی در این نقطه 10 متری را به اصطلاح به شیوه گربه رو پیمایش کردم ولی به این نتیجه رسیدم که تیم نمی تواند از اینجا عبور کند و تصمیم گرفتیم که برگردیم.
به همه دوستان گفتم هدلمپ ها را خاموش کنند و پنج دقیقه ای را درسکوت مطلق گذراندیم. سپس بار دیگر به داشتن هدلمپ تاکید کردم که دوستان متوجه شوند که بدون روشنایی قادر به انجام هیچ کاری نخواهیم بود.
بعد از گرفتن چند عکس یادگاری مسیر برگشت را درپیش گرفتیم. وقتی به ابتدی جایی که فرود آمدیم رسیدیم ، دوباره از کارگاه کمک گرفته شد و دوستان را حمایت کردیم تا از همین مسیر برگردیم. در اینجا من خودم راهروی سمت چپ را که حدود 6 متر به صورت عمودی به سمت بالا بود، رفتم که متوجه شوم به کجا میرسد. یک طرف آن به یکی از همین تالار ها می رسید. دیگر آن یکی را نرفتم.
به تالار اصلی که برگشتیم گروه های دیگر هم آمده بودند و مسیر برگشت شلوغ بود. چند دقیقه ای منتظر شدیم تا بتوانیم برگردیم بالا. اینجا چند نفری بودند که مشخص بود طبیعت گردند و در محیط غار سیگار می کشیدند که واقعا جای تاسف داشت.
یکی از دوستان به نام آقای فراز کارگاه گرفته بودند که از ما نیز از کارگاه ایشان استفاده کردیم و افراد را بالا فرستادیم. البته برخی را با حمایت بدنی فرستادیم که هر چه زودتر از شلوغی آن مسیر خارج شویم. آقای فراز محبت کردند و یک سری اطلاعات را به ما دادند.
قبل از اینکه برگردیم به مسیر اصلی نزدیک تالار پنگوئن، از پایین که به سمت بالا می آمدیم یک راهرو سمت چپمون بود که ظاهرا از قبل جلو آن را دیوار کشیده بودند که آقای فراز توضیح دادند که بخاطر به گل نشستن چاه های آن بوده است.
من به همراه سه نفر از دوستان این راهرو را طی مسیر کردیم که با یک شیب تقریبا 15 تا 20 درجه ای حدود 10 متر به سمت پایین می رفت که به یک فضای باز می رسید و مجددا به چند راهروی باریک منتهی می شد که بخاطر کمبود وقت از ادامه مسیر صرف نظر کرده و برگشتیم.
در مسیر برگشت نیز به تالار پنگوئن که به گفته دوستان زیباترین تالار محسوب می شود، سری زدیم. در برنامه شناسایی این تالار را که با آقای محرابی رفته بودیم ، بعد از آن یک چاه حدود 25 متری قرار دارد که بن بست هست و ما با استفاده از طناب و کارگاه داخل این چاه رفتیم.
یک مسیر هم سمت چپ این تالار هست که تقریبا 4 متری از کف تالار به سمت بالا می رود و بعد به واسطه یک راهرو به یک چاه حدودا 8 متری می رسد. ولی باز به دلیل کمبود وقت موفق به دیدن از این مسیر نشدیم.
به طور کلی غار یخ مراد از راهرو های مختلفی تشکیل شده که یک روز زمان کافی برای دیدن همه آن مسیر ها نیست و حتما باید وقت بیشتری صرف دیدن همه مسیر ها کنیم. برای من شخصا تجربه خیلی خوبی بود. امیدوارم خاطره خوب و ماندگاری در ذهن سایر همنوردان همراه نیز به یادگار مانده باشد.
ساعت 14 به سمت دهانه غار حرکت کردیم و ساعت 15 از دهانه غار خارج شدیم. سپس به سمت روستای آزاد بر حرکت کردیم و به رودخانه که رسیدیم مشغول صرف ناهار شدیم. بعد از صرف ناهار و گرفتن عکس به سمت کرج حرکت کردیم.
در این میان متوجه شدم که گوشی و کیفم را گم کرده ام ولی بعد فهمیدیم که دوستانمان از گروه بیستون پیدا کرده اند و با خودشان به کرج آورده اند. آقای فرزاد ... زاده لطف کرده و از طریق کارت باشگاه با آقای هرمزجانی تماس گرفته بودند و بنده را از پیدا شدن وسایل مطلع کردند. در همین جا از این دوستان تشکر می کنم. و همینطور دوستانی که در این برنامه من را همراهی کردند.
خرم از آنم که جهان خرم از اوست
