سرپرست برنامه : مریم رضایی
خط الراس مرکزی دنا
تاریخ اجرا : 15 ، 16 و 17 شهریور
مشخصات کلی خطالرأس دنا:
به طور کلی خطالرأس دنا شامل سه قسمت میباشد
بخش شرقی از منطقه گردنه بیژن به طرف شرق رشته دنا با قله برف کرمه به ارتفاع 4000 متر از سطح دریا شروع می شود
و در ادامه پس از قلههای نمک 4050 متر، کل خرمن 4190، نول شمالی 4185 متر، نول جنوبی 4120 متر، قاش سرخ 4110 متر، تاپو 4180، رمبسته 4175 متر و پازن پیر 4300 متر پایان میرسد.
بخش غربی از گردنه مورگل تا قله کلقدویس میباشد. بخش غربی دنا از قله کلقدویس به ارتفاع 4341 متر شروع شده و تا گردنه مورگل ادامه دارد که حدود پانزده قله بالای چهار هزار متر را در خود جای داده است. این قلل شامل توده گردل، کل گردل، لوکوره، پوتک، خرسان غربی و شرقی، قلات بزی، کل فرهاد، ایستگاه آب سپاه، کل شیدا، کل بلبل، کل قدویس، چات سبز و کل سور میباشد. برای شروع پیمایش از سمت قله کل قدویس (از غرب به شرق) میتوان از روستاهای سیوَر یا آبملخ به قله کلقدویس رسید و برای شروع پیمایش از سمت گردنه مورگل (از شرق به غرب) میتوان از روستای خَفر و مسیر کلاسیک قله قاشمستان به گردنه مورگل رسید
بخش مرکزی خطالرأس مرکزی دنا از گردنه بیژن به ارتفاع 3200 متر تا گردنه مورگل غربی به ارتفاع 4100 متر ادامه دارد و دارای 18 قله بالای 4000 متر است، بلندترین قله رشته دنا و همچنین رشته بزرگ زاگرس قله قاشمستان یا بیژن 3 به ارتفاع 4450 متر است. قلل دیگر این رشته از گردنه بیژن به ترتیب عبارتند از: بَرد آتش، سیچونی1و2و3، حوض دال، کَرسُمی شرقی و غربی، تنگه راه (حرا)، بیژن 1 (ماش)، کپیری، بیژن 2 (برج آسمانی)، قزل قله، هرم، کیخسرو، بن رود، بیژن 3 (قاش مستان)، قبله، مورگل، مورگل غربی و شمالی و قپه آسمانی یا بهر آسمان
پوشش گیاهی دنا:
در دامنههای جنوبی پارک ملی و منطقه حفاظت شده دنا تا ارتفاع 2500 متر جنگل بلوط همه جا را پوشانده است. در میان این درختان و نواحی و ارتفاعات مختلف گونههای جنگلی دیگری نظیر بنه، کیکم، ارژن، شین و انواع بادام کوهی مشاهده میشود. از ارتفاع 2500 متر به بالا جنگل بلوط تمام شده و درختچههای ارژن، شین، انواع گونها و درختان سرو کوهی دیده میشود. از ارتفاع 3500 متر به بالا تنها شاهد پوششی از گونها و گیاهان علفی و بوتهای در سطح زمین میباشیم. از ارتفاع 4000 متر به بالا دیگر خبری از بوتههای سطحی منطقه نیست و تنها شاهد گیاهان کوچک و زیبایی در پناه سنگها و شکافت صخرهها هستیم و برخی از این گیاهان در اوایل تابستان گلهای ریز، رنگین و بسیار زیبایی به بار میآورند.
تنوع جانوری :
ازجمله جانوران این منطقه عبارتند از: خرسهای قهوه ای بزرگ، کبکهای بزرگ دری، انواع عقابها و کرکسها، سنجاب معروف ایرانی ، سمور ، راسو، پلنگ، گرگ، انواع گربه های وحشی خصوصا سیاه گوش و پرندگانی چون شاهین، بحری، کبک، سنگ چشم، کمر کولی، انواع چکاوکها و سهره ها در دامنه دنا زندگی می کنند.
یخچال زندان خط الرأس دنا :
خط الرأس در طول شمال غربی ـ جنوب شرقی دنا در مرز استان اصفهان و کهکیلو یه بو یراحمد دارای قلل مرتفع بالا 4000متری است که عمدتاًدرجناح شرقی این قلل ودرچاله های سایه داران آن برفچال یخچال های کوچکی قرار دارد.ازجمله یکی بزرگترین و دیدنی ترین این یخچال ها باید از یخچال زندان درقسمت غربی رشته کوه فرعی تُل ما شکی درارتفاع 3900تا 4250 متری نام برد. این یخچال حد فاصل جنوب قلل هرم و قزل قله و شمال سه قپه آسمانی دنا قرار دارد و بواسطه قرار گرفتن در گودال عمیق حد فاصل قلل یاد شده کمترین انوار خورشید را به خود جلب می نماید.
چشمه های مسیر :
چشمه ی حوض دال ، پناهگاه حوض دال
چشمه خرسی درمسیر تراورس مرگ
تنگه کیخسرو پر از چشمه ( مسیر فرود)
سه مسیر عمده دسترسی به خط الراس مرکزی دنا عبارتند از:
1- مسیر شمالی : از روستای تاریخی و زیبای خفرشهرستان سمیرم شروع و از طریق تنگه کی خسرو به خط الراس میرسد.
2- مسیر گردنه بیژن : شهر سی سخت و گردنه بیژن را میتوان دروازه ورود به خط الراس های شرقی و مرکزی دنا نامید.
گردنه بیژن شرقی ترین نقطه خط الراس مرکزی و ما بین این خط الراس با خط الراس شرقی محسوب میشود. از مسیر این گردنه میتوان به قلل برد آتش ، سیچونی ( واژه سیچونی در اصل “سیچانلی” و به معنای دارای موش در زبان آذری میباشد. عشایر قشقایی که در منطقه ییلاق میکنند ، چنین نامی را بر این قله گذارده اند ) ، حوض دال و خط الراس مرکزی دسترسی پیدا کرد.
3- مسیر جنوبی : سومین مسیر دسترسی به بخش مرکزی دنا از شهر زیبا و با صفای سی سخت و از طریق تنگه بزکش میباشد که با شیب نسبتا تندی به پناه گاه و قله حوض دال منتهی میشود
مختصری درباره شهر سی سخت
سی سخت شهری در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج و در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران قرار دارد.برای مسافرت. به این شهر میتوان از جاده یاسوج به سی سخت استفاده کرد.و یا از اصفهان-سمیرم-سی سخت به این شهر رسید علت انتخاب این نام سی سخت بر این است که کیخسرو پادشاه کیانی ایران همراه با سردار خود بیژن{نام گردنه بیژن هم از نام این سردار گرفته شده است}و۲۹تن از یاران خود در راه عبور از کوه قاش مستان بر اثر کولاک شدید جان خود را از دست دادندبه یادبودی از آن ها نام این منطقه را سی سخت گذاشتند{کیخسرو در طول مسیر از آنان جداشده بودنام سیسخت به یاد بیژن و۲۹ یارش است} ارتفاع از سطح دریا ۲۲۰ متر ومیانگین دمای سالانه حدود ۱۵ درجه می باشد.
آنتن دهی موبایل :
در طول خط الراس آنتن داشتیم .
در مسیر فرود از دره ی کیخسرو تا نزدیک روستای خفر انتن وجود نداشت.
قلل معروف خط الراس مرکزی دنا:
خط الراس مرکزی ( ازغرب گردنه بیژن تا شرق گردنه مورگل غربی ) دارای 18 قله با ارتفاع بیش از 4000 متر میباشد که از آن جمله میتوان به قلل : سی چونی (سیچانلی به ارتفاع 4120 متر ) ، حوض دال ( 4360 متر) ، کرسومی ( 4260 متر ) ، حرا غربی ( 4300 متر) حرا شرقی ( 4310 متر) ، ماش ( 4300 متر ) ، بن رود ( 4250 متر ) ، برج آسمانی (بیژن 2 به ارتفاع 4435 متر) ، قاش مستان ( بیژن 3 به ارتفاع 4450 متر) ، مورگل ( 4420 متر)
سرپرست برنامه : مریم رضایی
راهنمای محلی : آقای کژوان خیرخواه
سرقدم : آقای شهرام مهدوی
عقب دار: آقای سعید جعفری
همنوردان عزیز:
خانم شیدا کرمی ، آقای شهرام مهدوی ، آقای علی اکبر زارع ، آقای ایرج محمد حسینی ، آقای جواد بهرامی ، آقای محسن میرزا حیدری ، آقای علیرضا زارع و آقای سعید جعفری.
شرح برنامه:
چهارشنبه ساعت 4:30 صبح از کرج به سمت تهران حرکت کردیم ، سه تا از همنوردان در تهران به ما پیوستند . از اتوبان قم به سمت استان کهکیلویه و بویر احمد ، شهرستان سی سخت حرکت کردیم . مسافت 730 کیلومتر ، حدود 7 ساعت طول کشید تا به سی سخت رسیدیم. ساعت 14 به سی سخت رسیدیم . 2 ساعت در منزل اقای خیرخواه استراحت کردیم و سپس با ی نیسان که از قبل هماهنگ شده بود به سمت پای کار حرکت کردیم.ایم مسیر حدود 20 دقیقه طول کشید. پای کار به پارکینگ سی چانی معروف است.
پیمایش از منطقه ی سی چانی به سمت پناهگاه حوض دال حدود ساعت 4 عصر شروع شد و حدود 4 ساعت طول کشید تا به پناهگاه رسیدیم . چادرها برپا شد. پناهگاه حوض دال بسیار مرتب است و کاملا توسط اهالی سی سخت اداره می شود . دارای آب و برق است و بسیارمرتب و تمیز .
صبح روز پنجشنبه ساعت 5 صبح پیمایش خط الراس آغاز شد. اولین قله ، قله ی سیچانی به ارتفا ع 4180 متر ، سپس قله های حوض دال به ارتفاع 4350 متر ، کرسمی شرقی به ارتفاع 4300 متر و کرسمی غربی به ارتفاع 4305 متر، قله ی حرا به ارتفاع 4293 متر ، قله ی بیژن یک به ارتفاع 4387 متر ، قله ی بیژن 2 یا برج های های آسمانی به ارتفاع 4435 متر .
قله ی برج آسمانی حدود 4 متر زیر قله دست به سنگ دارد و نیاز است که با دقت کامل و تسلط به اصول سنگ نوردی صعود شود.
عکس های روی قله گرفته شد.
فرود آمدیم و در ادامه ی خط الراس از تراورس مرگ عبور و به چشمه خرسی رسیدیم.
محل کمپ دوم حدود 20 دقیقه بعد از چشمه خرسی درابتدای تنگ کیخسرو بود که برای روز کمپ باید از همین چشمه آب برداشت و در مسیر خط الراس چشمه ی دیگری وجود ندارد.
پس از رسیدن به محل کمپ ، چادر ها برپا شد . همراه 5 نفر از همنوردان به سمت قله ی قزل قله به راه افتادیم. قله کاملا سنگی است و دست به سنگ است و لازم است بسیار با احتیاط و رعایت اصول سنگ نوردی صعود شود.
صعود این قله حدود یک ساعت طول کشید. برای اینکه به تاریکی نخوریم سریع به سمت پایین حرکت کردیم و قبل از تاریکی مطلق به محل کمپ رسیدیم.
چشم انداز از محل کمپ :قله ی قاش مستان و قله ی بن رود از یک سو و از سویی دیگر قله ی قزل قله
شب بسیار خوبی را در کمپ سپری کردیم . صبح روز سوم ساعت 5 با انرژی زیاد همگی بیدار شدیم و ساعت 6 به سمت قله ی قاش مستان به راه افتادیم .حدودساعت 8:30 به قله رسیدیم . وصف ناشدنی است این قله . چه مناظر زیبایی !
پس از ثبت تصاویر به سمت پایین حرکت کردیم. در مسیر برگشت به کمپ ، به قله ی بن رود به ارتفاع 4320 متر نیز صعود کردیم و بعد به محل کمپ بازگشتیم. چادر ها رو جمع کردیم و به سمت روستای خفر از دره ی کیخسرو به راه افتادیم..
دره ی کیخسرو بسیار پر آب است وزیبا.
غار یخی کیخسرو هم در همین دره است . کف غار کلا پوشیده از یخ است و باید با وسایل ایمنی وارد غار شد. احتمال سر خوردن بسیار زیاد است .

پیمایش دره تا روستای خفر حدود 6 ساعت طول کشید . در مسیر برای ناهار توقف داشتیم. قبل از تاریکی هوا به باغات سیب خفر رسیدیم . از ابتدای جاده خاکی کنا باغ های سیب با یک دستگاه نیسان به سمت روستا حرکت کردیم . حدود نیم ساعت طول کشید تا به روستا رسیدیم . سه تا ماشین که از قبل توسط راهنما هماهنگ شده بود در روستا منتظر ما بودند. از خفر تا سی سخت حدود 2 ساعت و نیم طول کشید.

شب را در منزل راهنمای عزیز سپری کردیم و صبح زود به سمت کرج به راه افتادیم.
کل مسافت پیموده شده : 31.4 کیلومتر
حداکثر ارتفاع : 4420 متر
حداقل ارتفاع : 2606 متر
افزایش ارتفاع کل : 2761 متر
کاهش ارتفاع کل : 2985 متر
ارتفاع شروع : 2852 متر
ارتفاع پایان : 2613 متر
با تشکر : رضایی